O enigma de Bérgida e o seu posible ubicación en Monte Bernorio. No interior recuperáronse fragmentos de paredes con pinturas que decoraban o interior das vivendas. Destaca o importantísimo achado, verdaderamente excepcional, dun fragmento de documento de tipo xurídico (unha tessera de hospitalidad) que contén o máis antigo texto escrito localizado ata o momento en todo o cantábrico e onde se identifica o que parece unha nova variante dialectal de lingua céltica.

 Bérgida foi unha das principais cidades fortificadas cántabra que segundo as fontes grecolatinas caeu arrasada polo emperador Augusto no século I a.C. durante a primeira fase das "Guerras Ástur-cántabras", contra os únicos pobos célticos do occidente de Europa continental que aínda se mantiñan independentes dos romanos. Tómaa de Bérgida é relatada polos autores clásicos L. Anneo Floro e P. Orosio.

 O Congreso desenvolverase en tres xornadas; as dúas primeiras, o 24 e 25 de maio, terán lugar en Santander, na sé do CASYC (Centro de Acción Social e Cultural de Caixa Cantabria). A terceira xornada celebrarase o 26 de maio primeiro en Pomar de Valdivia (Palencia) onde se realizará a visita ao emblemático yacimiento arqueológico de Monte Bernorio, e posteriormente en Aguilar de Campoo (Palencia) cun relatorio sobre Arqueomusicología e un espectacular recital a cargo do coñecido músico, especialista en instrumentos musicais antigos e compositor escocés John Kenny, á que poderá asistir o público que o desexe ata completar o aforo (Cine Amor).

 Os participantes no I Congreso Internacional "Pobos do Cantábrico na Idade do Ferro" realizarán, o día 26 de Maio unha visita á cidade fortificada de Monte Bernorio (montebernorio.com ). A visita a esta zona arqueológica servirá para mostrar aos asistentes uno dos yacimientos máis importantes, non só da Península Ibérica, senón do occidente de Europa. Pero tamén un enclave que é un espazo natural excepcional, a montaña de Bernorio. A visita será guiada polo director das excavaciones, o Dr. Jesús F. Torres Martínez asistido por outros membros do seu equipo.
 Monte Bernorio, asaltada e arrasada con lume

 As últimas investigacións arqueológicas apuntan a que Bérgida estaba situada en Monte Bernio. Os achados do yacimiento confirman que foi unha importante cidade fortificada cántabra, asaltada e destruída a sangue e lume tras unha batalla desenvolvida aos seus pés e o posterior asalto das legiones romanas dirixidas por Augusto.

 Os traballos arqueológicos que se desenvolven desde o ano 2004 na Zona Arqueológica de Monte Bernorio serviron para delimitar a estrutura defensiva do núcleo e localizar varios espazos de hábitat, co que se definiu o seu perímetro real, tamaño e estrutura, moito maior do que se calculou ata entón.

 As excavaciones realizadas ata agora permitiron establecer que as primeiras utilizacións dos espazos da cima da montaña prodúcense na Idade do Bronce Medio (século XV a.C. aprox.) e que existía unha ocupación estable da poboación desde o século IX a.C., manténdose a ocupación cun potente desenvolvemento urbanístico, ata o século I a.C.

 É na Segunda Idade do Ferro (a partir do século IV a.C.) cando o núcleo de Bernorio converterase nunha verdadeira "cidade fortificada" cunha estrutura interior de 28 hectáreas e unha superficie defendida de máis de 90 hectáreas, o que o converte nuns dos oppida máis importantes do norte da Península Ibérica e sitúao entre os máis grandes de Europa.

 O final do núcleo produciuse co asaltado e destrución por parte das legiones romanas ao redor do ano 25 a.C. dentro da primeira fase das "Guerras Ástur-cántabras". Tras ser arrasada a cidade fortificada, estableceuse un forte romano na parte máis elevada da cima.

 As intervencións permitiron excavar unha porción da muralla, unha parte da súa foso perimetral e un dos terraplenes defensivos de terra que formaban parte do seu complexo sistema defensivo.

 No interior hanse excavado dous edificaciones e recuperáronse ata fragmentos de paredes con pinturas que decoraban o interior das vivendas.

 Destaca o importantísimo achado, verdaderamente excepcional, dun fragmento de documento de tipo xurídico (unha tessera de hospitalidad) que contén o máis antigo texto escrito localizado ata o momento en todo o cantábrico e onde se identifica o que parece unha nova variante dialectal de lingua céltica.

 Ademais, localizáronse varias áreas de necrópolis e púidose identificar un novo tipo de ritual funerario e outras estruturas de tipo ritual descoñecidas ata o momento.

 Estes resultados son só unha moi pequena parte do que este yacimiento pode aportar ao coñecemento da Idade do Ferro no norte de España e o occidente de Europa.